www.thienquan.net
Tác Giả
THÍCH NHẤT HẠNH
Thiền Sư Thích
Nhất Hạnh
Thích Nhất Hạnh
Bách khoa toàn thư mở
Wikipedia
Buớc tưới
chuyển hướngBước tới
tìm kiếm
Thích Nhất Hạnh |
|
|
Ngày sinh: |
11 tháng
10, 1926 (92 tuổi) |
Nơi sinh: |
Việt
Nam |
Tên thật: |
Nguyễn
Xuân Bảo |
Trường phái: |
Mahayana |
Nhánh: |
Lâm Tế
Dhyana/Zen (thế hệ 42) |
Dòng: |
Liễu Quán
(thế hệ 8) |
Order: |
Order of
Interbeing / Dòng tu Tiếp Hiện |
Vinh dự: |
Được đề
cử Giải
Nobel Hòa bình năm 1967 |
Trích dẫn: |
Quan
sát thật sâu sắc để xóa bỏ
biên giới giữa những ý niệm
của chúng ta và thực tại. |
|
Thích Nhất
Hạnh (tên
khai sinh Nguyễn Xuân Bảo, sinh
ngày 11 tháng 10 năm 1926)
là một thiền sư, giảng viên, nhà văn,
nhà thơ, nhà khảo cứu, nhà hoạt động xã hội,
và người vận động cho hòa bình người Việt Nam.
Ông sinh ra ở Thừa Thiên-Huế,
miền Trung Việt Nam, xuất gia theo Thiền tông vào
năm 16 tuổi, trở thành một nhà sư vào năm 1949.[1] Năm
1973 khi hiệp định Paris được ký kết, ông bị
cấm về Việt Nam và ở lại Pháp từ
đó đến nay.
Thích Nhất Hạnh được một số tờ báo
đánh giá là nhà lãnh đạo Phật giáo có ảnh
hưởng lớn thứ hai ở phương Tây chỉ sau Đạt-lại Lạt-ma.[2]Ông là
người đưa ra khái niệm "Phật giáo dấn thân" (engaged
Buddhism) trong cuốn sách Vietnam:
Lotus in a Sea of Fire của
ông.[3]
Thích Nhất Hạnh đã viết hơn 100 cuốn
sách, trong số đó hơn 40 cuốn bằng tiếng Anh.
Ông là người vận động cho phong trào hòa bình,
với các giải pháp không bạo lực cho các mâu
thuẫn.[4]
Tiểu sử
Thích Nhất Hạnh có tên khai sinh là Nguyễn
Xuân Bảo, sinh năm 1926 tại Thừa Thiên (miền
Trung Việt Nam). Vào năm 16 tuổi ông
xuất gia ở chùa Từ Hiếu gần Huế, nơi ông
thọ giáo với Thiền sư Thanh Quý Chân Thật.[5][6][7] với pháp danh là Trừng
Quang (澄光), pháp tự Phùng
Xuân (逢春), pháp hiệu
là Nhất Hạnh(一行)[8] nối
pháp đời thứ 42 của thiền phái Lâm Tế (臨濟禪宗)
thuộc nhánh Từ Hiếu đời thứ
8, dòng Liễu Quán,[5] Tốt
nghiệp Phật học Viện Báo Quốc, Huế,[9] Thích
Nhất Hạnh tu học thiền theo trường phái Đại thừa của
Phật giáo và chính thức trở thành một nhà sư
vào năm 1949.
Thích Nhất Hạnh lúc đó được công nhận là một thiền sư và
là lãnh đạo tinh thần của chùa Từ Hiếu cùng
các tu viện liên quan khác.[10]
Vào ngày 1 tháng 5 năm 1966 tại
chùa Từ Hiếu, Thiền sư Chân Thật trao ấn khả cho
Thích Nhất Hạnh để từ đây ông trở thành một
thiền sư (thầy dạy về thiền).[5] Thích
Nhất Hạnh đã phối hợp kiến thức của ông về
nhiều trường phái thiền khác nhau cùng với các
phương pháp từ truyền thống Phật giáo Thượng tọa bộ,
những nhận thức sâu sắc từ Phật giáo Đại thừa, và các phát kiến của
ngành tâm lý học đương
đại phương Tây để tạo thành cách tiếp cận hiện
đại của ông đối với thiền. Ông
đã trở thành một người có ảnh hưởng quan trọng
đến sự phát triển của Phật giáo phương Tây.
Hoạt động
Thích
Nhất Hạnh, 2007
Vào thập niên 1960,
ông thành lập Trường
Thanh niên Phụng sự Xã hội (School
of Youth for Social Services -
SYSS) ở Sài Gòn, một
tổ chức từ thiện xây dựng lại các làng bị bỏ
bom, xây dựng trường học và các trạm xá, và
giúp các gia đình bị trở thành vô gia cư trong Chiến tranh Việt
Nam[11]. Ông
cũng là một trong những người thành lập Viện Đại học Vạn
Hạnh và Nhà
xuất bản Lá Bối. Viện Đại học Vạn
Hạnh trở thành một
viện đại học tư thục danh tiếng tập trung các
nghiên cứu về Phật giáo, văn hóa và ngôn ngữ
Việt Nam. Thiền sư Nhất Hạnh dạy giáo lý Phật
giáo và Bát-nhã-ba-la-mật-đa(Prajnaparamita).
Trong một buổi gặp mặt vào tháng 4 năm 1965,
đoàn sinh viên Vạn Hạnh đưa ra thông điệp "lời
kêu gọi vì hoà bình". Nội dung chính của lời
kêu gọi là "đã đến lúc hai miền Bắc-Nam của
Việt Nam họp lại để tìm một giải pháp chấm dứt
chiến tranh và đem lại cho mọi người Việt Nam
cuộc sống hoà bình với lòng tôn trọng lẫn
nhau".
Thích Nhất Hạnh đã đến Hoa Kỳ nhiều
lần để diễn thuyết và giảng dạy về Phật giáo
tại Viện Đại học
Princeton[12] và Viện Đại học
Cornell[12], và
sau này giảng dạy tại Viện Đại học
Columbia. Ông kêu gọi Martin
Luther King, Jr. công
khai chống lại Chiến tranh Việt Nam, và thuyết
giảng với nhiều người và nhiều nhóm về hòa
bình. Vào năm 1967,
King đề cử ông cho Giải Nobel Hòa
bình[13].
Thích Nhất Hạnh dẫn đầu phái đoàn Phật
giáo đến Đàm phán hòa
bình Paris. Là một trong những người
thầy về Phật giáo ở phương Tây, những lời dạy
và các phương pháp thực hành của Thích Nhất
Hạnh thu hút nhiều người đến từ các quan điểm
về tôn giáo, tâm linh và chính
trị khác nhau. Ông đưa
ra cách thực hành "chánh niệm" (sự lưu tâm đúng đắn
- Pali: Sati; Sanskrit:smṛti स्मृति; tiếng Anh: mindfulness),
thường được điều chỉnh cho phù hợp với văn hóa
phương Tây[14].
Năm 1966,
Thích Nhất Hạnh lập ra Dòng tu Tiếp
Hiện ("Tiếp" có nghĩa
tiếp xúc, tiếp nhận, "Hiện'" có nghĩa thực
hiện; tiếng Anh:The Order of
Interbeing, tiếng Pháp: L’ordre
de l’inteprêtre), và thiết lập các trung
tâm thực hành, các thiền
viện khắp trên thế
giới. Nơi cư ngụ của ông là Tu viện Làng Mai ở
vùng Dordogne thuộc
miền Nam nước Pháp[15]. Ông
du hành khắp thế giới thuyết giảng và tổ chức
các khóa tu thiền. Sau nhiều năm không được
phép quay về Việt Nam, ông được về lần đầu
tiên vào năm 2005[16]. Nhất
Hạnh vẫn tiếp tục các hoạt động vận động vì
hòa bình. Ông đã tổ chức các khóa tu thiền cho
người Israel và
người Palestine, khuyến khích họ lắng
nghe và học hỏi lẫn nhau; thuyết giảng kêu gọi
các nước đang tham chiến hãy đình chiến và đi
tìm giải pháp bất bạo động cho các mâu thuẫn
của họ[17]; và
tổ chức diễu hành hòa bình ở Los Angeles vào
năm 2005 được tham dự bởi hàng ngàn người.[18]
Năm 1973 khi hiệp định Paris được ký
kết, ông bị cấm về Việt Nam và ở lại Pháp từ
đó đến nay.[cần
dẫn nguồn]
Trong các năm 1976-1977, Thích Nhất
Hạnh đã nỗ lực để giúp giải cứu thuyền nhân Việt
Nam trong vịnh Thái Lan.
Sau đó ông đã phải ngừng việc này do áp lực từ
các chính phủ Thái Lan và Singapore.[19]
Sau 1975
Thích
Nhất Hạnh tại Việt Nam, 2007
Từ 12 tháng 1 đến 11 tháng 4 năm 2005,
Thích Nhất Hạnh quay về Việt Nam sau một loạt
các thương lượng cho phép ông thuyết giảng,
một số sách của ông được xuất bản bằng tiếng Việt, và cho phép 100 tăng
ni và 90 thành viên khác của dòng tu theo ông
đi khắp đất nước, bao gồm cả chuyến quay về
ngôi chùa ông xuất gia, chùa Từ Hiếu ở Huế[16][20].
Năm 2007,
ông cùng phái đoàn Phật giáo quốc tế thuộc
tăng thân Làng Mai trở về
Việt Nam với lịch trình từ ngày 20 tháng 2 (mùng
4 Tết)
đến ngày 9 tháng 5, mục đích tổ chức các
khóa tu, các buổi pháp
thoại, gặp gỡ các tăng ni phật tử ba miền[21]. Đầu
năm 2007, với sự đồng ý của Trung ương Giáo hội Phật
giáo Việt Nam, ông tổ chức ba trai đàn
chẩn tế lớn tại ba miền Việt Nam gọi là "Đại
trai đàn Chẩn tế Giải oan" cầu
nguyện và giải trừ oan khổ cho tất cả những ai
đã từng gánh chịu hậu quả khắc nghiệt của cuộc
chiến tranh, dù đã qua đời hay còn tại thế,
không phân biệt tôn giáo, chính trị, chủng
tộc.[22]
Trong vụ mâu thuẫn ở
tu viện Bát Nhã, các tu sinh của thiền
sư tại tu viện đã bị quấy nhiễu và hăm dọa
bằng vũ lực, tu viện bị đập phá, cắt điện,
nước, điện thoại và cô lập. Tuy nhiên, Thích
Nhất Hạnh đã từ chối làm vụ việc thêm rắc rối
và dạy các tu sinh nên chế ngự cơn giận nhằm
mang lại sự thấu hiểu và tình yêu thương.[23][24]
Năm 2015, trả lời phỏng vấn của BBC,
ông Võ Văn Ái, nhà vận động cho nhân
quyền và tự do tôn giáo của Việt Nam, khi đó
đang là phát ngôn nhân của GHPGVNTN[25],
chuyến trở về Việt Nam sau 1975 là "mưu đồ là
thành lập một tổ chức Phật giáo thứ ba, là bởi
vì Giáo hội Phật
giáo Việt Nam của nhà
nước lập ra năm 1981 không đáp ứng điều mà
Đảng trông chờ, tức là nắm cho được quần chúng
Phật giáo toàn bộ."[26] Tuy
nhiên ông Võ Văn Ái đã không chỉ ra được những
dẫn chứng cụ thể nào cho nhận định của mình.[26]
Từ năm
2017
Ngày 29 tháng 08 năm 2017 Thích Nhất
Hạnh trở lại Việt Nam. Đây là lần đầu tiên ông
trở về Việt Nam kể từ năm 2008.[27]
Ngày 30 tháng 10 năm 2018 Thích Từ
Đạo, Giám tự Tổ đình Từ Hiếu (TP Huế, Thừa
Thiên Huế), cho biết trong lần trở về Việt Nam
này, thiền sư Thích Nhất Hạnh đã xin cư ngụ
tại Tổ đình Từ Hiếu để tịnh dưỡng từ đây cho
đến khi viên tịch.[28]
Tác phẩm
Thích Nhất Hạnh đã xuất bản trên 100
cuốn sách, trong đó có hơn 40 cuốn bằng tiếng Anh.
Ông cũng xuất bản các bài giảng trong các tạp
chí tạp chí Mindfulness
Bell của Dòng tu Tiếp
Hiện.
Danh sách các tác phẩm đã xuất bản
(không đầy đủ):
Thơ
- Tiếng
địch chiều thu, Long Giang, Sài Gòn,
1949.
- Ánh xuân
vàng (bút danh:
Hoàng Hoa), Long Giang, Sài Gòn, 1950.
- Thơ ngụ
ngôn (bút danh:
Hoàng Hoa), Đuốc Tuệ, Hà Nội, 1950.
- Chắp tay
nguyện cầu cho bồ câu trắng hiện, Lá
Bối, Sài Gòn, 1965.
- Tiếng đập
cánh loài chim lớn, Lá Bối, Sài Gòn,
1967.
- Vietnam
Poems, Unicorn Press, Santa Barbara
(Hoa Kỳ), 1967.
- The Cry
of Vietnam, Unicorn Press, Santa
Barbara (Hoa Kỳ), 1968.
- De
Schreeuwvan Vietnam, Uitgeverij Ten
Have, Baarn, Hollande, 1970.
- Zen Poems,
Unicorn Press, Greensboro (Hoa Kỳ), 1976.
Ngoài ra còn có nhiều tập thơ chép
tay đã mất hoặc chưa xuất bản cùng nhiều tác
phẩm khác đăng rải rác trên các báo, tạp chí.[29]
Truyện
- Tình
người (tập truyện;
bút danh: Tâm Quán), 1951; Lá Bối 1973
- Nẻo về
của ý (bút ký), Lá
Bối 1967; An Tiêm 1972
- Am mây
ngủ (truyện ngoại
sử), Lá Bối.
- Bưởi (tập
truyện ngắn), Lá Bối.
- Tố (tập
truyện), Lá Bối.
- Văn Lang
dị sử (truyện cổ
tích, bút danh Nguyễn Lang), Lá Bối; An Tiêm
1975
- Đường
xưa mây trắng, Lá Bối; Nhà xuất
bản Văn hóa Sài Gòn, 2007.
- Truyện
Kiều dịch ra văn xuôi, Nhà xuất bản
Văn hóa Sài Gòn
- Truyện
tranh Coconuct - Monk Xuất
bản ngày 25 tháng 1 năm 2006 bởi NXB Plum
Blossom Books.
Khảo luận
- Đông
phương luận lý học, Hương Quê 1950
- Vấn đề
nhận thức trong Duy Thức học, Lá Bối
1969
- Tương lai
văn hóa Việt Nam, Lá Bối.
- Tương lai
Thiền học Việt Nam, Lá Bối.
- Việt Nam
Phật giáo sử luận (bút
danh Nguyễn Lang), 3 tập, tập 1: Lá Bối
1974, 2 tập sau xb ở nước ngoài sau 1975
- Thả một
bè lau, Nhà xuất bản Văn hóa Sài Gòn
2008.
- Những con đường đưa về núi Thứu -
Làng mai nhìn về núi Thứu - Đập vỡ vỏ hồ đào,
- Sen búp từng cánh hé,....
Khác
- Gia đình
tin Phật, Đuốc Tuệ 1952
- Bông hồng
cài áo, viết vào mùa Vu lan 1962; Lá
Bối xuất bản lần 2, 1965
- Đạo Phật
đi vào cuộc đời, Lá Bối 1964
- Đạo Phật
ngày nay, Lá Bối 1965
- Nói với
tuổi hai mươi, Lá Bối 1966, 1972
- Phật giáo
Việt Nam và hướng đi nhân bản đích thực (bút
danh Trần Thạc Đức), Lá Bối 1967
- Đạo Phật
hiện đại hóa, Lá Bối 1965, 1968
- Đạo Phật
ngày mai, Lá Bối 1970
- Nẻo vào
thiền học, Lá Bối 1971
- Đạo Phật
áp dụng vào đời sống hàng ngày, Viện Hóa
Đạo xuất bản 1973
- Tuổi trẻ
tình yêu lý tưởng, Lá Bối
- Kiều và
văn nghệ đứt ruột, Lá Bối, USA, 1994
- The
Miracle of Mindfulness: A Manual on
Meditation, Beacon Press, 1999, ISBN
0-8070-1239-4 (Vietnamese:
Phép lạ của sự tỉnh thức)
- Phép lạ
của sự tỉnh thức, Nhà xuất bản Tôn giáo
- Đi như
một dòng sông
- An lạc
từng bước chân
- Trái tim
của Bụt, Nhà xuất bản Thành
phố Hồ Chí Minh, 2006
- Hạnh
phúc: mộng và thực Nhà
xuất bản Văn hóa Sài Gòn, 2009.
- Kim
Cương: Gươm báu cắt đứt phiền não, Nhà
xuất bản Văn hóa Sài Gòn, 2009.
- Giận nxb
Thanh niên,2009.
- Tĩnh lặng.
Nhà xuất bản Thế giới 2018
Nhận xét
- "Nhà sư
vĩ đại người Việt Nam, nhà thơ và sứ giả
hòa bình, người đàn ông Việt Nam nhỏ nhắn
này đã thu hút chúng tôi từng người một
vào tĩnh lặng của ông. Hay có lẽ chính xác
hơn nếu nói thầy đã đưa từng người của
chúng tôi vào trong yên tĩnh của chính
mình, vào trong an tịnh mà mỗi người chúng
tôi vốn đã sở đắc nhưng chưa khám phá hay
khẳng định. Khả năng thầy đã phát khởi
trạng thái này trong tất cả chúng tôi, chỉ
bằng sự hiện diện của thầy-đây là một năng
lực thiêng liêng. Và đấy là lý do ta tìm
đến một Sư phụ: Với hy vọng là công đức
của thầy sẽ soi rạng cho ta sự cao quý
khuất lấp của chính mình" (Elizabeth
Gilbert)[30].
Tham khảo
- ^ Phap Dung,
Brother (2006) "A Letter to Friends
About Our Lineage", published on the
Plum Village website [1]
- ^ “A Monk in Exile Dreams of
Return to Vietnam”. Đại
học Kenyon. 1999-20-16. Truy
cập ngày 10 tháng 8 năm 2009.
- ^ Nhu, Quan (2002)
"Nhat Hanh's Peace Activities" in
"Vietnamese Engaged Buddhism: The
Struggle Movement of 1963-66", reprinted
on the Giao Diem site [2]
- ^ Samar
Farah (4 tháng 4 năm 2002). “An advocate for peace starts
with listening”. The Christian
Science Monitor. Truy
cập ngày 13 tháng 9 năm 2010.
- ^ a ă â [3]
- ^ Cordova,
Nathaniel (2005) "The Tu Hieu Lineage of
Thien (Zen) Buddhism", blog entry on the
Woodmore Village website [4]
- ^ Author and date
unknown, "Thich Nhat Hanh", published on
the Community of Interbeing, UK website [5]
- ^ https://langmai.org/tang-kinh-cac/ke-truyen-dang/ke-pho-phap-cua-hoa-thuong-thanh-quy-chan-that-trao-cho-thien-su-trung-quang-nhat-hanh/
- ^ Nhu, Quan (2002)
"Nhat Hanh's Peace Activities" in
"Vietnamese Engaged Buddhism: The
Struggle Movement of 1963-66", reprinted
on the Giao Diem website [6]
- ^ Mau, Thich Chi
(1999) "Application for the publication
of books and sutras", letter to the
Vietnamese Governmental Committee of
Religious Affairs, re-printed on the
Plum Village website [7]
- ^ Author and date
unknown, "Thich Nhat Hanh", feature
article on the BBC website [8]
- ^ a ă Miller,
Andrea (30 tháng 9 năm 2016). “Peace in Every Step”. Lion's
Roar. Truy
cập ngày 2 tháng 10 năm 2016.
- ^ "Nomination of
Thich Nhat Hanh for the Nobel Peace
Prize" letter by Martin Luther King,
Jr., 1967, archived on the Hartford Web
Publishing website [9]
- ^ Laity, Annabel
(date unknown) "About Our Teacher",
Green Mountain Dharma Center website [10]
- ^ [11]
- ^ a ă Johnson, Kay
(2005) "A Long Journey Home", Time Asia
Magazine (online version) [12]
- ^ Farah, Samar
(ngày 4 tháng 4 năm 2002), "An advocate
for peace starts with listening", The
Christian Science Monitor, Religion and
Ethics online journal.[13]
- ^ Be The Cause Gallery
- ^ Author and
date unknown. “Thich Nhat Hanh”.
Article on the Integrative
Spirituality website. Truy
cập ngày 13 tháng 9 năm 2010.
- ^ Warth, Gary
(2005) "Local Buddhist Monks Return to
Vietnam as Part of Historic Trip", North
County Times, re-published on the
Buddhist Channel news website [14]
- ^ Thiền sư Nhất Hạnh trở lại Việt
Nam
- ^ Đại trai đàn bình đẳng chẩn tế:
Trị liệu vết thương lòng
- ^ “Vietnam's dispute with Zen
master turns violent”. AP. 1 tháng 8 năm 2009. Truy
cập ngày 9 tháng 8 năm 2009.
- ^ “Căng thẳng tại Tu viện Bát
Nhã”. BBC. 4 tháng
7 năm 2009. Truy
cập ngày 9 tháng 8 năm 2009.
- ^ SƠ LƯỢC VỀ PTTPGQT VÀ GHPGVNTN,
pttpgqt
- ^ a ă Thiền sư Nhất Hạnh và 'con
đường thứ ba', BBC, 16.4.2015
- ^ “Thiền sư
Thích Nhất Hạnh trở lại Việt Nam”. BBC.
- ^ “Thiền sư
Thích Nhất Hạnh tịnh dưỡng ở chùa Từ
Hiếu đến khi viên tịch”. Zing.vn.
- ^ Chơn Không Cao
Ngọc Phượng, Thử
tìm dấu chân trên cát: Ghi chép về thơ
Nhất Hạnh, Lá Bối, USA, 1980.
- ^ Elizabeth
Gilbert, Ăn,
cầu nguyện, yêu, Nhà xuất bản Phụ
Nữ, Hà Nội, năm 2016, trang
207-208
Thư Mục
|